Naast het opstellen van statuten is het in de praktijk gebruikelijk dat, indien er meerdere aandeelhouders zijn, een aandeelhoudersovereenkomst wordt opgesteld. In deze overeenkomst kunnen voor partijen op maat toegesneden onderwerpen worden vastgelegd. Enerzijds kunnen dit onderwerpen zijn die niet thuishoren in de statuten en anderzijds onderwerpen die vanwege het publieke karakter van statuten mogelijk liever niet voor derden kenbaar moeten zijn.
Overigens bestaat voor een aantal onderwerpen de mogelijkheid om deze in beide akten te regelen.
- Uitbreiding aanbiedingsplicht
In de aandeelhoudersovereenkomst kan de aanbiedingsplicht van de aandelen ten opzichte van de statutaire regeling worden uitgebreid waarbij gedacht kan worden aan:
- een verplichting tot aanbieding in geval van overlijden;
- een verplichting tot aanbieding in geval van arbeidsongeschiktheid;
- een verplichting tot aanbieding in geval van einde managementovereenkomst / arbeidsovereenkomst.
- Beperking aanbiedingsplicht
De aanbiedingsplicht kan ook worden beperkt, bijvoorbeeld door te bepalen dat de/bepaalde aandeelhouders een bepaald aantal jaren niet bevoegd zijn hun aandelen aan een derde te verkopen, een zogenoemde ‘lock-up’. Deze regeling kan ook in de statuten worden opgenomen.
- Afnameplicht
Er kan bepaald worden dat in bepaalde gevallen waarin een aandeelhouder zijn aandelen moet aanbieden aan de andere aandeelhouder(s), deze andere aandeelhouder(s) verplicht is/zijn de aangeboden aandelen af te nemen (bijv. in geval van overlijden of arbeidsongeschiktheid).
- Koopprijsbepaling
Indien aandelen worden verkocht aan een mede-aandeelhouder geldt als hoofdregel dat de koopprijs gelijk is aan de waarde in het economische verkeer van deze aandelen, tenzij de verkoper en de koper in onderling overleg anders overeenkomen. In de aandeelhoudersovereenkomst kan van deze hoofdregel worden afgeweken en/of kan deze hoofdregel nader worden uitgewerkt.
- Betalingsregeling
In de aandeelhoudersovereenkomst kan worden bepaald dat de koopprijs voor aandelen door een kopende aandeelhouder in termijnen kan worden voldaan, indien hij de koopprijs niet kan financieren bij de bank tegen gebruikelijke voorwaarden.
- “Tag along” (meeverkooprecht)
Een aandeelhouder kan van zijn mede-aandeelhouder verlangen om, in het geval dat die mede-aandeelhouder zijn aandelen aan een derde wenst te verkopen en te leveren, ervoor zorg te dragen dat die derde-gegadigde ook de aandelen van de aandeelhouder overneemt. Doet de gegadigde dat niet dan is het de mede-aandeelhouder volgens deze regeling niet toegestaan om zijn aandelen aan die gegadigde te vervreemden.
- “Drag along” (meeverkoopplicht)
Deze verplichting houdt in dat indien een of meer (of de meerderheid van de) aandeelhouders hun aandelen wensen over te dragen aan een derde, zij van hun mede-aandeelhouder(s) kunnen verlangen met deze transactie mee te doen met als resultaat dat uiteindelijk een 100%-pakket kan worden vervreemd.
- Dividendpolitiek
In de aandeelhoudersovereenkomst kan worden vastgelegd welke dividendpolitiek zal worden gevolgd, bijvoorbeeld dat ieder jaar een maximaal dividend zal worden uitgekeerd, dan wel dat er slechts dividend wordt uitgekeerd indien aan een bepaalde solvabiliteitseis (bijv. 30%) wordt voldaan. Indien hierover geen afspraken zijn gemaakt, geldt dat de aandeelhouders jaarlijks vaststellen hoeveel dividend er zal worden uitgekeerd.
- Geschillenregeling
Met betrekking tot geschillen kan worden bepaald dat de rechter bevoegd is. Verder kan gedacht worden aan arbitrage of een deskundigenregeling, waarbij eventueel eerst de weg van de mediation moet worden bewandeld. Verder kunnen ook regelingen worden opgenomen op grond waarvan partijen in het geval van een geschil van elkaar ‘afscheid’ kunnen nemen door een bieding op elkaars aandelenpakket te laten doen.
- Geheimhoudings-, relatie- en/of concurrentiebeding
Om te voorkomen dat een aandeelhouder relaties ertoe beweegt de contracten met de vennootschap te beëindigen, kan een relatiebeding worden opgenomen in de aandeelhoudersovereenkomst. Verder kan gedacht worden aan een concurrentiebeding en/of een geheimhoudingsbeding.
Hiervoor stonden enkele onderwerpen centraal die van belang zijn voor de aandeelhoudersovereenkomst van een besloten vennootschap. Hierbij wordt enerzijds opgemerkt dat niet voor alle hiervoor genoemde onderwerpen geldt dat deze moeten worden opgenomen in de aandeelhoudersovereenkomst, terwijl anderzijds geldt dat het vorenstaande niet uitputtend is. Een nadere bespreking over de hiervoor genoemde onderwerpen is raadzaam, waarna een op maat gesneden advies kan worden gegeven en passende akten kunnen worden opgesteld.
